alevitisme
Het Begrip Alevi
‘Alevi’ zijn betekent: je verbonden voelen met Hz. Ali, zijn pad volgen, zijn geloof en gedachtengoed te erkennen, zijn ‘zijn’ (in theorie en praktijk) als beginsel nemen.
De Geschiedenis van het Alevitisch Geloof
Net zoals in vele geloven begint ook de oorsprong van het Alevitisch Geloof bij de profeet Adam, (al is het symbolisch voor sommigen). Adam en de verscheidene profeten die hem volgden, zijn boodschappers van God’s Woord. Zo ook de laatste profeet Mohammed, die met Hz. Ali het geloof heeft vervolmaakt. Vanuit dit niveau/punt hebben veel geleerden en volgers het geloof aan de navolgende generaties overgedragen.
De betekenis van God in het Alevitisch Geloof
Het hele universum en al wat daarin bestaat heeft God geschapen. God heeft de algehele schepping voor de mens gecreëerd. De mens is in de gehele schepping de meest waardevolle en meest eervolle. Nog voordat de wereld en universum waren geschapen (nog voor de Big bang) was de ziel (can) er. De zielen bestonden in de zielentijd (?) Bezm-i Eleste, wat in het Perzisch letterlijk “Ben ik niet jullie Schepper” betekent. Tijdens de Bezm-i Eleste hebben zielen een gelofte afgelegd aan de Schepper/God dat Hij hun Schepper is en ze dat nooit zullen vergeten. De transformatie van de ziel (onzichtbare) naar een wereldlijke gedaante (zichtbare) heeft de mens te danken aan de gelofte die is afgelegd tijdens Bezm-i Eleste. Hier in het wereldlijke zal de ziel moeten tonen dat de gelofte nog altijd geldend is voor hem/haar door zich aan regels en plichten te houden.
4 Deuren en 40 treden
4 Deuren en 40 treden/ Dort Kapi Kirk Makam. God heeft, door de liefde, met de liefde en voor de liefde, het gehele universum geschapen en alleen als de mens tijdens zijn bestaan de liefde centraal heeft staan zal het een leven hebben waarin hij/zij God kent. Niet angst, maar liefde is leidend en de waarheid. God en liefde is liefde voor de gehele Schepping. Zoals Yunus Emre ook zegt: “heb de Schepping/het geschapene lief, door de liefde voor de Schepper.” Om een volmaakt mens te worden, waarbij men de goddelijke waarheid in zichzelf ontdekt en begrepen heeft, moet men de weg volgen die leidt naar de 40 treden. Elk van de vier poorten kan gedefinieerd worden als een school. De mens dient te begrijpen dat zijzelf de sleutel voor de waarheid is, waarnaar zij zoekt. Het is belangrijk dat de mens deze weg met het hart en de ziel daadwerkelijk afloopt.
Belangrijke personen in het Alevitisme
In het Alevitisme zijn Mohammed, Jezus, Mozes, David en alle overige profeten belangrijk en worden beschouwd als de Boodschappers van God. De Ehlibeyt en de 12 imams zijn heilig, Lees meer>>. Haci Bektasi Veli, Pir Sultan Abdal, Hallaci Mansur, de 7 heilige troubadours, Lees meer>> en nog vele nog niet opgenoemde personen, geleerden, geestelijken, afstammelingen van de profeet zijn elk afzonderlijk erg belangrijk in het Alevitisme. Deze afstammelingen zijn verantwoordelijk voor het overdragen en verspreiden van de boodschap van God aan ons en de gehele mensheid.
Het Gebed in het Alevitisme
Het gebed die Alevieten beoefenen wordt gemengd gedaan en heet Cem. De oorsprong van de Cem ligt in de ‘Bijeenkomst van de Veertigen”, “Kirklar Cemi”. Tijdens de Cem wordt er geen onderscheid gemaakt tussen man/vrouw, rijk/arm, in etniciteit, iedereen die een Cem betreed is gelijk aan elkaar, is een Can (ziel). Alle titels, functies, fortuin die men in het dagelijkse leven heeft worden buiten de Cem gelaten, om als Can de Cem te kunnen betreden. De Cem is niet alleen een bijeenkomst om te kunnen bidden, het dient ook als een rechtssysteem voor de gemeenschap waarin onrecht recht wordt gezet en eventuele ruzies worden bijgelegd. De Cem heeft dus als functie om individuele rust te vinden maar ook de gemeenschappelijke. De voorganger van de Cem is een dede. De dede is een afstammeling van de profeet Mohammed, welke via Hz. Ali loopt. Tijdens de Cem worden de 12 heilige diensten uitgevoerd, gezamenlijk gebeden en onder leiding van een baglama religieuze liederen gezongen. De Semah is een onderdeel van de Cem wat symbool staat voor de ‘hemelvaart’ tijdens de draaibewegingen van de Semah.
Het individueel Gebed in het Alevitisme
Het gemeenschappelijk gebed buiten beschouwing gelaten, is er geen richtlijn, aangewezen vorm of tijd voor individueel gebed. Men kan bidden wanneer hij/zij daar behoefte aan heeft en in welke vorm dan ook. Vasten in het Alevitisme: In het Alevitisme is er sprake van twee basis vastenperiodes, namelijk Muharrem en Hizir. Tijdens de maand Muharrem staat het rouwen centraal. Buiten het vasten om, rouwen de alevieten om Huseyin, de kleinzoon van profeet Mohammed, die is omgekomen in Kerbela. Zijn moordenaar Yezid daarentegen wordt verafschuwd. Deze vastenperiode duurt 12 dagen en wordt beëindigd door op de 13e dag een zoete spijs te eten, dit wordt Asûre genoemd. De vastenperiode Hizir wordt gedefinieerd als dankbaarheid voor God en de gegeven zegeningen.
Feestdagen
De meest belangrijke feestdagen in het Alevitisme zijn het Offerfeest, Nevruz, Hidirellez en Gadir-i Hum. De dood in het Alevitisme In het Alevitisme gelooft men dat het lichaam sterft en de ziel voort blijft leven. Het lichaam zal zich mengen met de aarde, het zal terugkeren naar zijn herkomst. De ziel zal ook terugkeren naar onze Schepper, dit gebeurt wanneer een aleviet tijdens zijn leven zich heeft gehouden aan de regels binnen het Alevitisme. Wanneer de persoon dit niet of onvoldoende heeft gedaan. Zal hij/zij moeten verschijnen voor de Ulu Divan (?). Hier zal er een rechtvaardige beslissing genomen worden.
Alevitisme en moraal
De grondlegger van het moraal is Haci Bektasi Veli, een van de belangrijkste geestelijken binnen het Alevitisme. Zijn beroemde zin: eline, beline, diline sahip ol, staat centraal binnen het Alevitisme; de vertaling luidt als volgt: ‘’Beheers je handen, tong en lendenen!’’ Hiermee wordt er vastgelegd dat Alevieten moeten leven met fatsoen. Ze moeten rekening houden met hun naasten en hen zo weinig mogelijk kwetsen. Wegbroeder- of zusterschap Binnen het Alevitisme is het van belang dat elke Aleviet een zogenaamde Müsahip heeft. Müsahip betekent wegbroederschap. Hiermee wordt de hemelse broeder- of zusterschap van de Alevieten aangeduid. De wegbroederschap gaat ver voorbij het fysieke broeder- of zusterschap. Bij Musahiplik slaan de broeders/zusters een gezamenlijke weg in. Zij volgen hetzelfde morele systeem, bevinden zich op hetzelfde spirituele niveau en delen dezelfde meningen en gevoelens. Men kan deze broeder- of zusterschap als oneindig beschouwen.
Aantal en verdeling der Alevieten
De meeste Alevieten komen voor in Turkije, het Midden-Oosten en de Balkan. Na 1950 zijn de Alevieten vooral vertrokken naar Europa. Daarnaast zijn er veel stromingen in het Midden-Oosten en andere continenten die veel overeenkomsten hebben met het Alevitisme. Het aantal Alevieten is helaas niet vast te stellen. Wel zijn er hier uitspraken over gedaan, wat ook niet zeker is. Zo wordt er gezegd dat er ruim 20 miljoen alevieten leven in Turkije. In Europa is dit ongeveer 1,5 miljoen, waarvan honderdduizend uit Nederland komen.
